Znacie Gåte? Albo znaliście zanim ich nazwa mogła stać się bardziej nośna za sprawa reprezentowania Norwegii na tegorocznym konkursie Eurowizji? Ja poznałam ich absolutnym przypadkiem lata temu i uważam ten incydent za jedną z lepszych rzeczy, jaka mi się trafiła.
Gåte to norweski zespół grający muzykę folkową, ale okraszoną metalowymi i rockowymi elementami. Ich kariera nie była ciągła, ale ku uciesze fanów zjednoczyli się ponownie kilka lat temu, zdążyli nagrać dwie płyty, a po ukazaniu się szerszej publiczności na wizji, postanowili poznać się bliżej ze swoimi słuchaczami na koncertach w Europie. I tak, nie pominą również Polski. Zespół wystąpi dwa razy, w Krakowie i Warszawie, pod koniec grudnia tego roku.
Szybki sukces formacji Gåte i zawieszenie działalności
Gåte uformowało się w w 1999 roku z inicjatywy Sveinunga Sundli i jego siostry Gunnhildy. Dosyć szybko znaleźli uznanie wśród skandynawskiej publiczności, głównie za sprawą umiejętnego łączenia muzyki cięższej z tradycyjną norweską muzyką folkową i niebagatelnym wokalem.
Frontmanka zespołu uczęszczała do wyższej szkoły muzycznej, w której skupiała się na trenowaniu kvede, czyli techniki wokalnej i recytatorskiej skaldów. W chwili uformowania zespołu miała raptem 14 lat. Charakterystykę jej wokalu można śmiało porównać do koleżanki po fachu Lindy-Fay Helli.
Grupa istniała 6 lat do 2005 roku i w tym czasie wydała trzy mini albumy i dwa albumy studyjne. Potem zjednoczyła się w latach 2009-2010 na kilka koncertów, by znów ruszyć z działaniem od 2017 roku. Po powrocie powstały kolejne mini albumy i trzecia płyta studyjna.
Siła tradycji i natury w muzyce Gåte
Muzyka zespołu to głównie prawdziwe norweskie tradycyjne pieśni ludowe w ich własnej aranżacji. Członkowie wykorzystują również wiersze Astrid Krog Halse, tworząc do nich podkłady muzyczne. Ich utwory często napisane są w jednym z dwóch oficjalnych standardów piśmienniczych języka norweskiego nynorsk stworzonego na bazie gwar ludowych, w nieoficjalnej odmianie høgnorsk oraz w dialekcie trøndersk używanym w Norwegii w rejonie Trøndelag, skąd pochodzi wokalistka.
W muzyce Gåte fundamentem jest natura, tradycja i korzenie staronorweskie. Wokalne zaśpiewy Gunnhildy mają iście etniczne brzmienie, a siła jej głosu porusza słuchacza do tego stopnia, że na te dźwięki strzyże on żwawo uszami jak kapibara.
Zespół w swoich utworach wykorzystuje brzmienie liry korbowej czy harfy klawiszowej, nadając muzyce jeszcze bardziej ludowy i pierwotny charakter. Najnowszy teledysk zespołu do utworu „Ulveham” pokazuje zaś, jak istotne znaczenie w ich muzyce i wizualności ma dzika natura.
Gåte z utworem „Ulveham” na Eurowizji
Gåte wzięło udział w Melodi Grand Prix 2024, czyli corocznych wewnętrznych krajowych eliminacjach do konkursu Eurowizji. Grupa wygrała i tym samym reprezentowała kraj na tegorocznym wydarzeniu w Szwecji, na którym finalnie zajęła 25. miejsce. Był to pierwszy raz od 18 lat, kiedy artysta reprezentujący Norwegię na tym konkursie wykonał swój utwór w pełni w języku norweskim.
„Ulveham” to w pełni staronordycki twór muzyczny w nowoczesnej aranżacji Gåte. Jego tekst stworzony jest na podstawie liczącej blisko tysiąc lat skandynawskiej ballady średniowiecznej. Zaczyna się od kulokk, czyli wezwania stadnego będącego częścią skandynawskiej muzyki pasterskiej.
Utworu należy posłuchać – jeśli jeszcze nie znacie – zarówno w wersji na żywo z finału tegorocznej Eurowizji, by zobaczyć, jaką ekspresją na scenie odznacza się zespół i niesamowicie charyzmatyczna wokalistka oraz w wersji oficjalnego video, by zauważyć tę nierozerwalną więź muzyków z naturą, o której wspomniane zostało w poprzednim akapicie.
Koncerty zespołu Gåte w Polsce
Jestem przekonana, że Gåte jeszcze nigdy nie grało koncertu w Polsce. Tym większy jest to zatem ewenement.
Wydarzenia odbędą się w Krakowie i Warszawie w okresie mocno przedświątecznym, bo 19. i 20. grudnia kolejno w czwartek i piątek. Koncert w Krakowie będzie miał miejsce w klubie Kwadrat, a warszawski w Proximie. Za wydarzenia odpowiedzialny jest Winiary Bookings. Bilety można już kupować w cenie od 119 zł plus opłaty serwisowe.
Gåte w Krakowie
- Kiedy: 19. grudnia 2024
- Gdzie: Klub Studencki Kwadrat, ul. Skarżyńskiego 1
- Bilety: od 119 zł na Winiary Bookings
Gåte w Warszawie
- Kiedy: 20. grudnia 2024
- Gdzie: Klub Proxima, Żwirki i Wigury 99A
- Bilety: od 119 zł na Winiary Bookings
Źródło: Winiary Bookings
Fot. Ole Ekker